Mục Lục
Mệnh giá cổ phiếu
Mệnh giá cổ phiếu hay còn gọi là mệnh giá chứng khoán. Đây là một thuật ngữ để chỉ giá trị danh nghĩa của cổ phiếu. Nó được xác định bằng cách lấy tổng vốn góp của công ty chia cho tổng số cổ phiếu của công ty đó.
Vốn điều lệ và số lượng cổ phiếu đang niêm yết.
Vốn điều lệ (tiếng Anh: Authorised capital) là thuật ngữ để chỉ số vốn do các thành viên hoặc cổ đông góp hoặc cam kết góp vào trong một thời hạn xác định và được ghi vào điều lệ công ty. Vốn điều lệ có thể được thay đổi với điều kiện có được sự thống nhất từ các cổ đông.
Trên Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp sẽ ghi rõ Vốn điều lệ của công ty. Đối với công ty niêm yết thì đó là Vốn điều lệ thực góp, còn đối với các công ty khác thì có thể chỉ là Vốn điều lệ đăng ký mà thôi.
Cổ phiếu quỹ
Là các cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường được chính công ty đang niêm yết mua lại. Thực chất cổ phiếu quỹ là một dạng giảm vốn điều lệ. Cổ phiếu quỹ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với một công ty niêm yết và có nhiều quy định chặt chẽ về vấn đề này.
Các quy định liên quan đến giao dịch cổ phiếu quỹ:
- Công ty phát hành cổ phiếu quỹ phải báo cáo với Ủy ban chứng khoán nhà nước trước khi phát hành và sau khi giao dịch thành công.
- Thời hạn cho việc thực hiện giao dịch cổ phiếu quỹ là 15 ngày kể từ khi được UBCK chấp thuận. Thời gian diễn ra giao dịch phải tối thiều 10 ngày và tối đa 30 ngày, trừ trường hợp sử dụng phương thức thỏa thuận để giao dịch.
- Đối với các công ty niêm yết:
- Nghiêm cấm việc đăng ký nhưng không thực hiện.
- Nghiêm cấm công bố giá giao dịch cổ phiếu (có thể công bố nguyên tắc mua).
- Nếu giao dịch cổ phiếu quỹ theo phương thức khớp lệnh thì volume mỗi ngày phải đạt tối thiểu 3% và tối đa 10%. Những quy tắc này nhằm tránh hiện tượng thao túng giá trên thị trường.
- Nguyên tắc đặt lệnh:
- Giá đặt mua ≤ Giá tham chiếu * (1 + 50% Biên độ dao động)
- Giá đặt bán ≥ Giá tham chiếu * (1 – 50% Biên độ dao động)
Trên thị trường chứng khoán hiện nay, giao dịch cổ phiếu quỹ thường được thực hiện trong 2 trường hợp:
- Công ty tiến hành mua lại cổ phiếu quỹ đang lưu hành trên thị trường khi giá giảm sâu do thị trường đang có xu thế đi xuống.
- Công ty mua lại cổ phiếu quỹ do nhân viên thôi việc. (Do cán bộ nhân viên đó đang nắm cổ phiếu ưu đãi và đang bị hạn hế chuyển nhượng)
Theo quy định thì phải ít nhất 6 tháng tính từ đợt mua cổ phiếu quỹ gần nhất thì mới được bán cổ phiếu quỹ đi.
Số lượng cổ phiếu quỹ là dữ liệu quan trọng để chúng ta có thể tính được các chỉ số như EPS (earn per share – thu nhập trên mỗi cổ phiếu), vốn hóa công ty, . . .
Số lượng cổ phiếu đang lưu hành
Số lượng cổ phiếu đang lưu hành là số lượng cổ phiếu đang tồn tại thực tế và được lưu hành trên thị trường. Nó được xác định theo công thức sau:

Dễ thấy sổ lượng cổ phiếu đang lưu hành sẽ bằng số lượng cổ phiếu đang niêm yết cộng với số lượng cổ phiếu chưa niêm yết và trừ đi số lượng cổ phiếu quỹ.
Ý nghĩa của khối lượng cổ phiếu đang lưu hành là phản ánh được số vốn thực sự mà công ty đang có. Nếu nhân số lượng cổ phiếu đang lưu hành với mệnh giá cổ phiếu gốc 10,000đ thì ta sẽ có một chỉ số Vốn điều lệ điều chỉnh (tạm gọi thế). Đây là chỉ số rất quan trọng để chúng ta có thể định giá được cổ phiếu đó đang đắt hay rẻ nhờ vào tỷ số Tỷ suất LNST / Vốn điều lệ điều chỉnh.
Một số trường hợp phổ biến khi so sánh số lượng cổ phiếu niêm yết và số lượng cổ phiếu lưu hành.
Trường hợp 1: Khối lượng cổ phiếu đang lưu hành > Khối lượng cổ phiếu đang niêm yết
Một phần cổ phiếu đang lưu hành của công ty vì một nguyên nhân nào đấy mà chưa được niêm yết lên sàn.
Trường hợp 2: Khối lượng cổ phiếu đang lưu hành nhỏ hơn khối lượng cổ phiếu đang niêm yết.